Πέμπτη 10 Απριλίου 2008

Γιατί όχι στο «Νέα Μακεδονία»

Στη σύνοδο κορυφής, η ελληνική διπλωματία κατάφερε το δύσκολο. Το όνομα είναι πια νατοϊκός όρος για την ένταξη των Σκοπίων. Και αυτό πιστώνεται στον Πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή. Η Αθήνα έχει πολιτικά και θεσμικά τις προϋποθέσεις να επιβάλει οριστική και δίκαιη λύση. Αυτό, όμως, δεν συνεπάγεται αυτομάτως ότι θα το επιτύχει. Αντιθέτως, υπάρχουν ενδείξεις ότι στην τελική ευθεία μπορεί να κλωτσήσει την καρδάρα με το γάλα που μάζεψε στο Βουκουρέστι.

Ο λόγος είναι ότι πολλοί στην κυβέρνηση αντιλαμβάνονται με επιφανειακό τρόπο το διακύβευμα. Στόχος τους είναι να βρεθεί μία σύνθετη ονομασία για να ξεμπερδεύουμε. Για να ξεμπερδέψουμε, όμως, πρέπει να επιβληθεί η σύνθετη ονομασία που θα ακυρώσει το ιδεολόγημα της «διαμελισμένης μακεδονικής πατρίδας». Η Μακεδονία στους νεώτερους χρόνους είναι πολυεθνική και όχι πατρίδα ενός και μόνο έθνους. Λόγω της αλβανικής κοινότητας, δεν είναι ρεαλιστικός ένας εθνικός προσδιορισμός, όπως Σλαβομακεδονία. Γι’ αυτό και ο επιθετικός προσδιορισμός πρέπει να είναι γεωγραφικός, όπως Γκορναματσεντόνια (Άνω Μακεδονία).

Για γεωγραφικό προσδιορισμό μιλάει η αντιπολίτευση, αλλά και η Ντόρα Μπακογιάννη. Αντιθέτως, ο Κώστας Καραμανλής το αποφεύγει επιμελώς. Ο λόγος είναι ότι η κυβέρνηση φλερτάρει με το Νέα Μακεδονία. Το όνομα αυτό είχε πέσει στο τραπέζι από το 1992, σαν αντιδιαστολή με την αρχαία Μακεδονία. Ήταν η εποχή, που στην Ελλάδα επικρατούσε μία ιστορικίστικη προσέγγιση του προβλήματος. Το Νέα Μακεδονία, όμως, δεν είναι γεωγραφικός προσδιορισμός. Αναφέρεται στην όλη Μακεδονία και όχι σε τμήμα της. Ως εκ τούτου, δεν ακυρώνει το ιδεολόγημα του Μακεδονισμού, την προσπάθεια του μέρους (Σλαβομακεδόνες) να σφετερισθεί το όλον (Μακεδονία).

Η ειρωνεία είναι ότι το Νέα Μακεδονία δεν ακυρώνει ούτε τον σφετερισμό της ιστορικής κληρονομιάς. Σημειολογικά, ο προσδιορισμός «νέα» υποδηλώνει αναγέννηση. Υποδηλώνει δεσμό και όχι αντιδιαστολή. Τη Νέα Υόρκη, τη Νέα Ζηλανδία και τη Νέα Ιωνία τις έφτιαξαν μετανάστες ή πρόσφυγες από τη βρετανική Υόρκη, την ολλανδική Ζηλανδία και τη μικρασιατική Ιωνία. Εάν η Αθήνα αποδεχθεί το Νέα Μακεδονία ουσιαστικά θα έχει εμμέσως νομιμοποιήσει όχι μόνο τον σφετερισμό της ιστορικής κληρονομιάς, αλλά και τον φαντασιακό επεκτατισμό των Σλαβομακεδόνων επί της ελληνικής Μακεδονίας, που εμποδίζει την καλή γειτονία.

Η εκτίμηση ότι το Νέα Μακεδονία είναι εύπεπτο και θα περάσει εύκολα στην κοινή γνώμη είναι καιροσκοπική, αλλά όχι αβάσιμη. Η λάθος λύση, όμως, έχει κοντά πόδια. Με άλλα λόγια, αντί να ξεμπερδεύουμε, το πρόβλημα θα το βρούμε μπροστά μας με νέα μορφή.

Δεν υπάρχουν σχόλια: